Цаг үе

ОУВС: ОХУ-ын эсрэг авсан хоригоос болж Монголын эдийн засаг зогсонги байдалд орж болзошгүй

Олон улсын валютын сангийн Ажлын хэсэг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард Монгол Улсад ажилласан. Ажлын хэсгийнхэн Монголын эрх баригчидтай уулзаж, эдийн засгийн нөхцөл байдал, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар зөвлөмж өгсөн. Ажлын хэсэг Монгол Улсад ажилласан дүгнэлтийн тайлангаа өнөөдөр нийтэлжээ. Уг тайлан бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Монгол Улс дэлхийн хэмжээний шок, хилийн хязгаарлалт гэсэн давхар хүндрэлд ороод байна. Экспортын үнийн өндөр өсөлт явагдаж байгаа хэдий ч Монгол Улсын эдийн засагт стагфляци үүсч, төлөв байдал илүү муудах эрсдэл нэмэгдэж байна. Мөнгөний бодлогын хүрээнд холбогдох арга хэмжээг саяхан авсан, мөн инфляцийн үндсэн шалтгаан нь дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт, нийлүүлэлтийн доголдол байгаа учраас мөнгөний бодлогын байр суурийг одоогоор өөрчлөх шаардлагагүй байна. Цалин хөлс, үнэ ээлж дараалан аажмаар өсөх үзэгдэл (эргүүлэг) шинээр гарч ирсэн нөхцөлд мөнгөний бодлогыг нэмж хатууруулах шаардлага үүсч магадгүй. Гэсэн хэдий ч төсвийн бодлого болоод төсвийн шинжтэй зардлыг танаж, валютын ханшийг илүү уян хатан болгож байж мөнгөний бодлогын шийдвэрийг дэмжин, улмаар гадаад, дотоод үнийн тогтвортой байдлыг хангаж чадна.

 Эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг нимгэлэх зорилгоор өмнө зарласан арга хэмжээнүүд дээр нэмж шинээр хэрэгжүүлэх төсвийн аливаа дэмжлэгийг гагцхүү зорилтот бүлэгт чиглүүлэх ёстой. Гадаад шокийн эрсдэл даах чадварыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн төсөв, санхүү, бүтэц, засаглалын шинэчлэлүүд бүгд үргэлжлэх ёстой.

Монголбанк өөрийн хүлээсэн үүргийн хүрээнд банкуудад активын чанарын үнэлгээ хийж, банкуудын хувьцааг нийтэд санал болгох (IPO) үйл явцыг сайн чанартай явуулж, санхүүгийн тогтвортой байдалд аюул учруулахгүйн тулд Монголбанкинд олгогдсон бүхий л эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй. Засаглалыг бэхжүүлэх нь шийдвэрлэх ач холбогдолтой бөгөөд нэн ялангуяа Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал шаардлагатай юм.

Стагфляцид орох төлөв харагдаж байна

Дэлхийн хэмжээний шок болон хоёр хил дээр үүссэн нөхцөл байдал Монгол Улсад хүнд цохилт болж байна. Засгийн газар цар тахлыг хяналтандаа амжилттай оруулж, өөрийн хил хязгаараа олон улсын аялал жуулчлалд нээлттэй болгосон хэдий ч БНХАУ-ын тал хилээ урт хугацаагаар хаалттай байлгаж байгаагаас Монгол Улсын түүхий эдээ экспортод гаргаж, экспортын өндөр үнийн өсөлтийн үр өгөөжийг хүртэх боломж хязгаарлагдаж байна.

ОХУ-ын нутаг дэвсгэрээр дамжин ирдэг хүнсний импорт, мөн БНХАУ-аас авдаг импортын тасалдал, нийлүүлэлтийн бусад саатал эдийн засгийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, хүнсний аюулгүй байдлын эрсдэлийг нэмэгдүүлэн дэлхийн зах зээл дээр газрын тос болон хүнсний барааны үнэ өссөнөөс улбаатай эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг улам хүндрүүлж байна. Эдгээр хүчин зүйлийн улмаас инфляц Монголбанкны зорилтот түвшингээс хол давж, Украинд дайн эхэлснээс хойш үнийн өсөлт улам бүр эрчимжлээ.

 Экспортын биет хэмжээ нэмэгдэхгүй, үнийн өсөлтөөс шалтгаалан импортын өртөг нэмэгдэж, нэг хэсэг багассан байсан эрэлт огцом өсч байгаагаас валютын ханшин дээр дарамт үүсэж гадаад валютын албан нөөц хорогдоход хүрлээ.

Өндөр хүлээлттэй байсан цар тахлын дараах сэргэлт хойшлогдож байна.Цаашдын төлөвт стагфляц харагдаж байна. 2021 оны 11-р сард хийсэн төсөөллөөр эдийн засаг 2022 онд 7 хувийн өсөлттэй гарахаар байсан бол одоо тун бага буюу 1 хувийн өсөлттэй гарах төлөвтэй байна.

БНХАУ-ын хилийн хаалт цаашид илүү урт хугацаанд үргэлжилвэл экспорт болон дотоод эдийн засгийн үйл ажиллагаа хязгаарлагдах бөгөөд бодит цалин хөлс багасч, улмаар дотоодын хэрэглээнд сөргөөр нөлөөлнө. ОХУ, БНХАУ-аас ирэх импорт тасалдаж, эдийн засгийн идэвхжил мөн суларч магадгүй.

Инфляц 2022 онд дунджаар 14½ хувьд хүрч өндөр түвшинд хадгалагдахаар байгаа нь дэлхийн хэмжээний үнийн өсөлтийн шууд илрэл юм. Цаашдын төлөв байдал тодорхой бус бөгөөд байдлыг нэмж доройтуулах эрсдэл олон байна. Тухайлбал, түүхий эдийн үнийн хэлбэлзэл үүсэх, БНХАУ хилээ удаан хугацаагаар үргэлжлүүлэн хаалттай байлгах, ОХУ-ын эсрэг авч байгаа хориг арга хэмжээнүүд шинээр нэмэгдэх, дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр эх үүсвэр хомстох, цар тахал дахин дэгдэх зэрэг эрсдэлүүд байна.

Монгол Улс дэлхийн хэмжээний шок, хилийн хязгаарлалт гэсэн давхар хүндрэлд ороод байна. Экспортын үнийн өндөр өсөлт явагдаж байгаа хэдий ч Монгол Улсын эдийн засагт стагфляци үүсч, төлөв байдал илүү муудах эрсдэл нэмэгдэж байна. Мөнгөний бодлогын хүрээнд холбогдох арга хэмжээг саяхан авсан, мөн инфляцийн үндсэн шалтгаан нь дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт, нийлүүлэлтийн доголдол байгаа учраас мөнгөний бодлогын байр суурийг одоогоор өөрчлөх шаардлагагүй байна. Цалин хөлс, үнэ ээлж дараалан аажмаар өсөх үзэгдэл (эргүүлэг) шинээр гарч ирсэн нөхцөлд мөнгөний бодлогыг нэмж хатууруулах шаардлага үүсч магадгүй. Гэсэн хэдий ч төсвийн бодлого болоод төсвийн шинжтэй зардлыг танаж, валютын ханшийг илүү уян хатан болгож байж мөнгөний бодлогын шийдвэрийг дэмжин, улмаар гадаад, дотоод үнийн тогтвортой байдлыг хангаж чадна.

 Эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг нимгэлэх зорилгоор өмнө зарласан арга хэмжээнүүд дээр нэмж шинээр хэрэгжүүлэх төсвийн аливаа дэмжлэгийг гагцхүү зорилтот бүлэгт чиглүүлэх ёстой. Гадаад шокийн эрсдэл даах чадварыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн төсөв, санхүү, бүтэц, засаглалын шинэчлэлүүд бүгд үргэлжлэх ёстой.

Монголбанк өөрийн хүлээсэн үүргийн хүрээнд банкуудад активын чанарын үнэлгээ хийж, банкуудын хувьцааг нийтэд санал болгох (IPO) үйл явцыг сайн чанартай явуулж, санхүүгийн тогтвортой байдалд аюул учруулахгүйн тулд Монголбанкинд олгогдсон бүхий л эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй. Засаглалыг бэхжүүлэх нь шийдвэрлэх ач холбогдолтой бөгөөд нэн ялангуяа Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал шаардлагатай юм.

Стагфляцид орох төлөв харагдаж байна

Дэлхийн хэмжээний шок болон хоёр хил дээр үүссэн нөхцөл байдал Монгол Улсад хүнд цохилт болж байна. Засгийн газар цар тахлыг хяналтандаа амжилттай оруулж, өөрийн хил хязгаараа олон улсын аялал жуулчлалд нээлттэй болгосон хэдий ч БНХАУ-ын тал хилээ урт хугацаагаар хаалттай байлгаж байгаагаас Монгол Улсын түүхий эдээ экспортод гаргаж, экспортын өндөр үнийн өсөлтийн үр өгөөжийг хүртэх боломж хязгаарлагдаж байна.

ОХУ-ын нутаг дэвсгэрээр дамжин ирдэг хүнсний импорт, мөн БНХАУ-аас авдаг импортын тасалдал, нийлүүлэлтийн бусад саатал эдийн засгийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, хүнсний аюулгүй байдлын эрсдэлийг нэмэгдүүлэн дэлхийн зах зээл дээр газрын тос болон хүнсний барааны үнэ өссөнөөс улбаатай эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг улам хүндрүүлж байна. Эдгээр хүчин зүйлийн улмаас инфляц Монголбанкны зорилтот түвшингээс хол давж, Украинд дайн эхэлснээс хойш үнийн өсөлт улам бүр эрчимжлээ.

 Экспортын биет хэмжээ нэмэгдэхгүй, үнийн өсөлтөөс шалтгаалан импортын өртөг нэмэгдэж, нэг хэсэг багассан байсан эрэлт огцом өсч байгаагаас валютын ханшин дээр дарамт үүсэж гадаад валютын албан нөөц хорогдоход хүрлээ.

Өндөр хүлээлттэй байсан цар тахлын дараах сэргэлт хойшлогдож байна.Цаашдын төлөвт стагфляц харагдаж байна. 2021 оны 11-р сард хийсэн төсөөллөөр эдийн засаг 2022 онд 7 хувийн өсөлттэй гарахаар байсан бол одоо тун бага буюу 1 хувийн өсөлттэй гарах төлөвтэй байна.

БНХАУ-ын хилийн хаалт цаашид илүү урт хугацаанд үргэлжилвэл экспорт болон дотоод эдийн засгийн үйл ажиллагаа хязгаарлагдах бөгөөд бодит цалин хөлс багасч, улмаар дотоодын хэрэглээнд сөргөөр нөлөөлнө. ОХУ, БНХАУ-аас ирэх импорт тасалдаж, эдийн засгийн идэвхжил мөн суларч магадгүй.

Инфляц 2022 онд дунджаар 14½ хувьд хүрч өндөр түвшинд хадгалагдахаар байгаа нь дэлхийн хэмжээний үнийн өсөлтийн шууд илрэл юм. Цаашдын төлөв байдал тодорхой бус бөгөөд байдлыг нэмж доройтуулах эрсдэл олон байна. Тухайлбал, түүхий эдийн үнийн хэлбэлзэл үүсэх, БНХАУ хилээ удаан хугацаагаар үргэлжлүүлэн хаалттай байлгах, ОХУ-ын эсрэг авч байгаа хориг арга хэмжээнүүд шинээр нэмэгдэх, дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр эх үүсвэр хомстох, цар тахал дахин дэгдэх зэрэг эрсдэлүүд байна

Монгол Улс дэлхийн хэмжээний шок, хилийн хязгаарлалт гэсэн давхар хүндрэлд ороод байна. Экспортын үнийн өндөр өсөлт явагдаж байгаа хэдий ч Монгол Улсын эдийн засагт стагфляци үүсч, төлөв байдал илүү муудах эрсдэл нэмэгдэж байна. Мөнгөний бодлогын хүрээнд холбогдох арга хэмжээг саяхан авсан, мөн инфляцийн үндсэн шалтгаан нь дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт, нийлүүлэлтийн доголдол байгаа учраас мөнгөний бодлогын байр суурийг одоогоор өөрчлөх шаардлагагүй байна. Цалин хөлс, үнэ ээлж дараалан аажмаар өсөх үзэгдэл (эргүүлэг) шинээр гарч ирсэн нөхцөлд мөнгөний бодлогыг нэмж хатууруулах шаардлага үүсч магадгүй. Гэсэн хэдий ч төсвийн бодлого болоод төсвийн шинжтэй зардлыг танаж, валютын ханшийг илүү уян хатан болгож байж мөнгөний бодлогын шийдвэрийг дэмжин, улмаар гадаад, дотоод үнийн тогтвортой байдлыг хангаж чадна.

 Эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг нимгэлэх зорилгоор өмнө зарласан арга хэмжээнүүд дээр нэмж шинээр хэрэгжүүлэх төсвийн аливаа дэмжлэгийг гагцхүү зорилтот бүлэгт чиглүүлэх ёстой. Гадаад шокийн эрсдэл даах чадварыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн төсөв, санхүү, бүтэц, засаглалын шинэчлэлүүд бүгд үргэлжлэх ёстой.

Монголбанк өөрийн хүлээсэн үүргийн хүрээнд банкуудад активын чанарын үнэлгээ хийж, банкуудын хувьцааг нийтэд санал болгох (IPO) үйл явцыг сайн чанартай явуулж, санхүүгийн тогтвортой байдалд аюул учруулахгүйн тулд Монголбанкинд олгогдсон бүхий л эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй. Засаглалыг бэхжүүлэх нь шийдвэрлэх ач холбогдолтой бөгөөд нэн ялангуяа Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал шаардлагатай юм.

Стагфляцид орох төлөв харагдаж байна

Дэлхийн хэмжээний шок болон хоёр хил дээр үүссэн нөхцөл байдал Монгол Улсад хүнд цохилт болж байна. Засгийн газар цар тахлыг хяналтандаа амжилттай оруулж, өөрийн хил хязгаараа олон улсын аялал жуулчлалд нээлттэй болгосон хэдий ч БНХАУ-ын тал хилээ урт хугацаагаар хаалттай байлгаж байгаагаас Монгол Улсын түүхий эдээ экспортод гаргаж, экспортын өндөр үнийн өсөлтийн үр өгөөжийг хүртэх боломж хязгаарлагдаж байна.

ОХУ-ын нутаг дэвсгэрээр дамжин ирдэг хүнсний импорт, мөн БНХАУ-аас авдаг импортын тасалдал, нийлүүлэлтийн бусад саатал эдийн засгийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж, хүнсний аюулгүй байдлын эрсдэлийг нэмэгдүүлэн дэлхийн зах зээл дээр газрын тос болон хүнсний барааны үнэ өссөнөөс улбаатай эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг улам хүндрүүлж байна. Эдгээр хүчин зүйлийн улмаас инфляц Монголбанкны зорилтот түвшингээс хол давж, Украинд дайн эхэлснээс хойш үнийн өсөлт улам бүр эрчимжлээ.

 Экспортын биет хэмжээ нэмэгдэхгүй, үнийн өсөлтөөс шалтгаалан импортын өртөг нэмэгдэж, нэг хэсэг багассан байсан эрэлт огцом өсч байгаагаас валютын ханшин дээр дарамт үүсэж гадаад валютын албан нөөц хорогдоход хүрлээ.

Өндөр хүлээлттэй байсан цар тахлын дараах сэргэлт хойшлогдож байна.Цаашдын төлөвт стагфляц харагдаж байна. 2021 оны 11-р сард хийсэн төсөөллөөр эдийн засаг 2022 онд 7 хувийн өсөлттэй гарахаар байсан бол одоо тун бага буюу 1 хувийн өсөлттэй гарах төлөвтэй байна.

БНХАУ-ын хилийн хаалт цаашид илүү урт хугацаанд үргэлжилвэл экспорт болон дотоод эдийн засгийн үйл ажиллагаа хязгаарлагдах бөгөөд бодит цалин хөлс багасч, улмаар дотоодын хэрэглээнд сөргөөр нөлөөлнө. ОХУ, БНХАУ-аас ирэх импорт тасалдаж, эдийн засгийн идэвхжил мөн суларч магадгүй.

Инфляц 2022 онд дунджаар 14½ хувьд хүрч өндөр түвшинд хадгалагдахаар байгаа нь дэлхийн хэмжээний үнийн өсөлтийн шууд илрэл юм. Цаашдын төлөв байдал тодорхой бус бөгөөд байдлыг нэмж доройтуулах эрсдэл олон байна. Тухайлбал, түүхий эдийн үнийн хэлбэлзэл үүсэх, БНХАУ хилээ удаан хугацаагаар үргэлжлүүлэн хаалттай байлгах, ОХУ-ын эсрэг авч байгаа хориг арга хэмжээнүүд шинээр нэмэгдэх, дэлхийн санхүүгийн зах зээл дээр эх үүсвэр хомстох, цар тахал дахин дэгдэх зэрэг эрсдэлүүд байна. Хамгийн муу хувилбараар тооцож үзэхэд ОХУ-ын эсрэг авсан хориг арга хэмжээтэй холбоотойгоор бий болсон корреспондент банкны харилцааны асуудлыг цаг алдалгүй шийдэж чадахгүй бол Монгол Улсын эдийн засаг зогсонги байдалд орж болзошгүй байна.

Boss
the authorBoss